Bosnjë-Hercegovina
81
Klasifikimi i Reporterëve pa Kufij (RSF) vlerëson lirinë e shtypit në mbarë botën çdo vit duke analizuar pluralizmin, pavarësinë e medias dhe presionet mbi gazetarët. Në vitin 2024, Bosnja dhe Hercegovina renditet e 81-ta nga 180 vende dhe është ndër vendet në situatë problematike.
18
Barometri vibrues IREX
Barometri i informacionit dinamik analizon prodhimin, shpërndarjen, konsumin dhe përdorimin e informacionit. Në vitin 2024, Bosnja dhe Hercegovina klasifikohet në kategorinë “Mjaft dinamike” (<21): vendi ka informacion cilësor dhe relativisht të pavarur, të arritshëm për shumicën.
38
Edukimi rreth medias
Indeksi i Edukimit rreth Medias i vitit 2023 i rendit vendet bazuar në potencialin e tyre për t’u rezistuar dukurive të dezinformimit dhe keqinformimit. Bosnjë-Hercegovina renditet ndër vendet më të prekshme ndaj dezinformimit, grupi i fundit në renditje.
114
Perceptimi i korrupsionit
Indeksi i Perceptimit të Korrupsionit (IPC) rendit 180 vende dhe territore në të gjithë botën sipas nivelit të perceptuar të korrupsionit në sektorin publik, duke i vlerësuar ato në një shkallë nga 0 (shumë i korruptuar) deri në 100 (shumë i pastër). Bosnjë-Hercegovina merr një rezultat prej 33/100 në vitin 2024 (-2 krahasuar me vitin 2023).
Një peizazh mediatik i fragmentuar
Bosnjë-Hercegovina ka një peizazh mediatik shumë të fragmentuar, me rreth 40 kanale televizive, 150 stacione radiofonike, disa gazeta të përditshme, gati 200 revista dhe rreth 600 faqe interneti informative. Por kjo mori mediash nuk garanton medoemos pluralizëm të vërtetë informacioni, për shkak të polarizimit politik dhe etnik që ndikon fuqishëm në përmbajtjet mediatike.
Një ndikim i fortë i jashtëm
Përveç mediave kombëtar, agjencitë e huaja të lajmeve dhe filialet e mediave ndërkombëtare luajnë një rol kyç në formimin e opinionit publik në Bosnjë-Hercegovinë. Për më tepër, mediat nga vende të tjera të së njëjtës hapësirë gjuhësore, veçanërisht tabloidët serbë, ushtrojnë ndikim të konsiderueshëm, duke përforcuar ndonjëherë polarizimin dhe dezinformimin.
Liri shtypi nën presion
Gazetarët boshnjakë përballen me presione politike dhe ekonomike në rritje. Kriminalizimi i shpifjes rivendosur së fundmi në Republikën Srpska përbën një kërcënim serioz për lirinë e shprehjes, duke rrezikuar shkurajimin e gazetarisë kritike dhe rritjen e autocensurës.
Rëndësia e mediave të pavarura
Përballë këtyre sfidave, mediat e pavarura online si BIRN BIH, CIN, Istinomjer dhe Raskrikavanje ofrojnë një alternativë thelbësore përmes angazhimit të tyre ndaj gazetarisë investigative. Paralelisht, disa nisma po përforcojnë edukimin rreth medias, duke përfshirë një rrjet joformal aktorësh me fillesë vitin 2019 dhe Ditët e edukimit rreth medias, të organizuara me mbështetjen e Këshillit të Evropës.
Media të pavarura dhe faqe për verifikimin e fakteve në Bosnjë
Raskrinkavanje.ba
Një platformë e dedikuar për kontrollin e fakteve, e zhvilluar nga Shoqata Civile dhe “Pse jo” (Udruženje građana “Zašto ne”). Ajo përqendrohet në demaskimin e dezinformimeve dhe analizimin e përmbajtjes mediatike në Bosnjë-Hercegovinë.
Qendra për Gazetarinë Investigative (CIN)
Një qendër investigative jofitimprurëse që shqyrton korrupsionin, krimin e organizuar dhe parregullsi të tjera sistemike në Bosnjë-Hercegovinë. CIN-i publikon artikuj investigativë dhe mirëmban baza të dhënash online për të promovuar transparencën.
Rrjeti Ballkanik i Gazetarisë Investigative Bosnjë-Hercegovinë (BIRN BiH)
Si pjesë e rrjetit rajonal BIRN, BIRN BiH është i specializuar në monitorimin dhe raportimin e gjyqeve të krimeve të luftës dhe procese të tjera të rëndësishme gjyqësore në vend.
