Од традиционални медиуми до нови медиуми

Традиционални медиуми

Традиционалните медиуми се оние кои биле успоставени пред интернетот: радио, телевизија и печатени весници. Од 1990-тите со доаѓањето на дигиталното време, начинот на „консумирање/ширење на информациите“ се промени, принудувајќи ги овие медиуми да ги адаптираат своите содржини за да останат блиску до публиката и да опстанат. Така, печатот, радиото и телевизијата се обновуваат со „онлајн“ изданија и со верзии прилагодени за паметни телефони и таблети.

И покрај новите начини на информирање, нивната главна цел останува иста: да ја пренесат истата информација на голем број луѓе во исто време. На примачот му останува изборот дали ќе обрне внимание на таа информација или не.

Овие традиционални медиуми, кои се карактеризираат со професионална новинарска пракса и извесна ригидност во форматот (уредувачки правила, периодичност), го имаат за најголем атрибут своето реноме. Тие сè уште се сметаат за доверливи извори на информации, особено со појавата на вести преку социјалните мрежи.

Социјални медиуми

Од 2004 година, се појавуваат нови медиумски актери во конкуренција со традиционалните медиуми: социјалните медиуми (new media). Тоа се дигитални платформи со содржина создадена од корисниците, каде што интеракцијата помеѓу интернет-корисниците е суштинска.

Овој модел на соработка е карактеристичен за веб 2.0: порано биле само гледачи, а денес интернет-корисниците се активни учесници. Најпознати социјални медиуми денес се: Facebook, YouTube, Instagram, Twitter, Pinterest, Snapchat и LinkedIn.

Социјалните медиуми се една од главните извори на информации, особено кај младите, и се карактеризираат со специфични особености кои темелно го трансформираат медиумскиот пејзаж.

Овие платформи ја поттикнуваат интеракцијата: програмите за вести денес се осмислени за да бидат коментирани на социјалните мрежи, особено на Twitter.
Тие носат и моќ на инстантност: со алатки како „LiveTweet“, корисникот може да следи настан во живо без физичко присуство.

Социјалните медиуми го скршија монополот на традиционалните медиуми. Денес, секој може да биде сведок на настан и да го сподели веднаш со светот. Оваа практика доведе до појавата на „граѓанско новинарство“, кое го прави секој корисник потенцијален производител на информации.

Информацијата во дигиталната ера: ризици и можности

Појавата на нови дигитални форми (онлајн вести, блогови, Wikipedia, YouTube, социјални мрежи итн.) овозможува поширок пристап до знаење, слобода на изразување и граѓанско учество.

Денес коегзистенцијата на печатени, аудиовизуелни и онлајн медиуми создава култура на учество: граѓаните не се само консументи на информации, туку и активни создавачи и дистрибутери.

Главниот ризик на овој медиумски пејзаж е дезинформацијата. Масовната употреба на социјалните мрежи бара внимание кон вистинитоста на информацијата. Колкава е кредибилноста на индивидуалецот да зборува за одредена тема? Не придонесува ли тоа кон зголемување на конфузијата околу „fake news“?

Токму затоа класичното новинарство останува релевантно: неговата мисија на селекција, анализа и толкување на информацијата е сè уште суштинска.