Презентација на активноста

Целта на оваа вежба е да им покаже на учесниците колку е лесно да се манипулира со информации и да се создаваат лажни вести, и со тоа да ги поттикне да бидат повнимателни кога консумираат или откриваат информации на социјалните мрежи.

Ставајќи се во улога на продуценти на лажни информации или теоретичари на заговор, младите разбираат кои алатки и процеси се користат и можат поефикасно да го препознаат овој тип содржина во секојдневната употреба.

Природата и темата на лажната вест може да варира: тоа може да биде комерцијална, заговорничка, научна, политичка, визуелна или едноставна статија.

Тек на активноста

1. Подготовка на просторијата : Распределете ги учесниците во групи на компјутери.

2. Продукција :

  • Во оваа фаза, учесниците треба да ги изберат темите врз кои сакаат да создадат лажни вести (наука, политика итн.). Менторот може исто така да предложи конкретни теми или прашања;
  • Откако ќе се изберат темите, младите треба да соберат информации и аргументи за да ги манипулираат. Тие можат, на пример, да најдат статии поврзани со темата и да вадат реченици од контекст, да ги изобличат итн.; можат и да користат програми за обработка на фотографии (на пр. Photoshop) или фотомонтажи од интернет.
  • За да создадат лажна вест, младите може да се потпрат на типичната шема на Fake News:
    1/ приказната треба да биде изненадувачка, шокантна;
    2/ да се знае кон кого се насочува, чија внимание сакаат да ја привлечат;
    3/ да се „разоткрие цензурата“ што би сакала да ја спречи оваа информација;
    За визуелниот дел, можат да создадат едноставна статија во Microsoft Word или да користат генератор на лажни вести за да дадат „медиумски“ изглед (неколку линкови: https://breakyourownnews.com/ https://www.thefakenewsgenerator.com/ https://www.worldgreynews.com/add-news )

3. Презентација и класификација : По ред, секоја група ја претставува својата лажна вест. Останатите учесници ги даваат своите впечатоци.

  1. Менторот ги бележи забелешките на младите на табла. На крај, младите треба да ги препознаат карактеристиките на лажните вести врз основа на белешките. Потоа тие даваат објаснувања за лажните вести, нивните механизми, нивните цели и влијанието што нивното ширење може да го предизвика;
  2. Врз основа на објаснувањата од младите, менторот ги обработува методите на манипулација на информации подетално (види ФИША 8 – борба против лажни вести и ФИША 10 – сликата и нејзините ризици од манипулација) ;
  3. На крајот од вежбата младите треба да дадат оценка за секоја лажна вест за да изберат кои се најверодостојни и најуспешни. Тие мора да објаснат зошто токму тие лажни вести најмногу убедиле.
  4. Заклучок : Оваа вежба може да послужи како вовед во темата на лажни информации и манипулација со слики и факти.

Адаптација на активноста онлајн

  1. Менторот треба да создаде линк на платформата за видеоконференции ZOOM и да го испрати на младите (може да се користи и друга платформа што ја познава менторот).
  2. Откако сите ќе бидат собрани во „виртуелна сала“, менторот ги дели младите по групи (според бројот на учесници).
  3. Менторот им доделува теми на младите за кои тие ќе создадат лажни вести.
  4. Откако ќе ги изберат темите, младите се среќаваат во „приватни сали“ и го организираат својот процес на манипулација со информации. За тоа, тие треба да истражуваат на интернет, да најдат статии и да ги изобличат содржините.
  5. Може да работат заедно на ист документ преку Google Drive, Framapad или други алатки за онлајн соработка.
  6. Откако групите ќе ги создадат своите лажни вести, се враќаат во „главната сала“ за да започне фазата на презентација. Менторот може да користи веб-сајт за „онлајн пост-ити“ за да го симулира ефектот на табла (на пр. https://note.ly/) и да го покаже во живо на сите преку споделување екран.