Prezantimi i aktivitetit

Qëllimi i këtij ushtrimi është t’u tregojë pjesëmarrësve se manipulimi i informacionit dhe krijimi i lajmeve të rreme janë procese të thjeshta dhe të arritshme për të gjithë, dhe kështu t’i nxisë ata të jenë më të kujdesshëm kur konsultojnë ose zbulojnë informacione në rrjetet sociale.

Duke u vënë në rolin e prodhuesve të lajmeve të rreme ose të komplotistëve, ata kuptojnë mjetet dhe proceset e përdorura dhe mund të zbulojnë më me efektivitet këtë lloj përmbajtjeje në përdorimin e tyre të përditshëm.

Natyra dhe tema e një Fake News mund të ndryshojë, ajo mund të jetë tregtare, komplotiste, shkencore, politike, vizuale ose thjesht një artikull.

Zhvillimi i aktivitetit

1. Përgatitja e sallës : Shpërndani pjesëmarrësit në grupe në kompjuterë

2. Prodhimi :

  • Gjatë kësaj faze, pjesëmarrësit duhet të zgjedhin temat mbi të cilat duan të prodhojnë Fake News (shkencë, politikë, etj.). Facilitatori gjithashtu mund të propozojë tema ose subjekte të caktuara për të rinjtë;
  • Pasi të jenë zgjedhur temat, të rinjtë duhet të mbledhin informacione dhe argumente për të manipuluar informacionin. Për shembull, ata mund të gjejnë artikuj mbi temën e tyre dhe të nxjerrin fjali nga konteksti, t’i shtrembërojnë, etj.; mund të përdorin gjithashtu programe për retushimin e fotove (p.sh. Photoshop) ose montazhe të gjetura në internet.
  • Për të prodhuar një Fake News, të rinjtë mund të frymëzohen nga skema tipike e Fake News:
    1/ historia duhet të jetë e habitshme, tronditëse;
    2/ të dinë kujt i drejtohen, cilëve persona duan t’u fitojnë vëmendjen;
    3/ të denoncojnë “censurën” që gjoja do të pengonte qarkullimin e këtij informacioni;
    Për aspektin vizual, ata mund të prodhojnë një artikull të thjeshtë në Microsoft Word ose të përdorin një gjenerator Fake News për t’i dhënë një pamje më “mediatike” (këtu disa lidhje: https://breakyourownnews.com/ https://www.thefakenewsgenerator.com/ https://www.worldgreynews.com/add-news )

3. Prezantimi dhe klasifikimi : Me radhë, çdo grup paraqet Fake News-in e tij. Pjesa tjetër e pjesëmarrësve duhet të japë përshtypjet e veta.

  1. Facilitatori do të shënojë vërejtjet e të rinjve në një tabelë. Në fund të kësaj pjese, të rinjtë duhet të dallojnë karakteristikat e përsëritura të Fake News nga shënimet e marra nga facilitatori. Ata duhet të japin shpjegime mbi Fake News, mekanizmat e tyre, qëllimet e tyre, ndikimin që mund të ketë shpërndarja e tyre;
  2. Duke u nisur nga shpjegimet e dhëna nga të rinjtë, facilitatorët trajtojnë në më shumë detaje proceset e manipulimit të informacionit (shih FICHA 8 – luftimi i fake news dhe FICHA 10 – imazhi dhe rreziqet e manipulimit të tij) ;
  3. Në fund të këtij ushtrimi të rinjtë duhet të japin një notë për secilin Fake News në mënyrë që të zgjedhin në fund ato më të besueshmet dhe më të arrirat. Të rinjtë duhet të shpjegojnë pse këto Fake News i kanë bindur më shumë.
  4. Përfundim : Ky ushtrim mund të shërbejë si hyrje për të trajtuar çështjen e lajmeve të rreme dhe manipulimin e imazheve dhe fakteve.

Përshtatja e aktivitetit online

  1. Facilitatori duhet të krijojë një link në platformën e videokonferencës ZOOM dhe ta dërgojë tek të rinjtë (mund të përdoret edhe një platformë tjetër e njohur nga facilitatori)
  2. Pasi të jenë mbledhur në një “dhomë virtuale”, të rinjtë ndahen në grupe nga facilitatori (sipas numrit të pjesëmarrësve).
  3. Facilitatori u cakton tematikat mbi të cilat të rinjtë duhet të prodhojnë Fake News.
  4. Pasi të jenë zgjedhur temat, të rinjtë hyjnë në “dhomat private” dhe organizojnë punën e tyre të manipulimit të informacionit. Për ta bërë këtë, ata duhet të kryejnë kërkime në internet, të gjejnë artikuj dhe t’i nxjerrin përmbajtjet nga konteksti, të shtrembërojnë informacionin.
  5. Ata mund të punojnë në të njëjtin dokument në kohë reale përmes Google Drive, Framapad ose programe të tjera bashkëpunimi në shkrim online.
  6. Pasi grupet të kenë krijuar Fake News-et e tyre, ata kthehen në “dhomën kryesore” për fazën e prezantimit. Facilitatori mund të përdorë një faqe me “post-it online” për të rikrijuar efektin e tabelës (p.sh. https://note.ly/ ) dhe ta tregojë drejtpërdrejt të gjithë pjesëmarrësve përmes funksionit të ndarjes së ekranit.