Objektivat edukative të trajnimit

Përkufizimi i edukimit mediatik

Sipas përkufizimit të UNESCO-s, edukimi mediatik ka për qëllim të bëjë çdo qytetar aktiv, autonom dhe kritik ndaj çdo dokumenti ose mjeti mediatik që ai përdor ose merr. Kjo disiplinë përfshin të gjitha mediat e shtypura, audiovizuale ose elektronike, pavarësisht nga mbështetja teknologjike (shtypi i shkruar, radio, kinemaja, TV, mediat online, rrjetet sociale, platformat digjitale). Ajo nuk kufizohet në asnjë zhanër dhe mbulon gjithë gamën e komunikimeve: informative, bindëse, argëtuese ose shoqërore.

Gjithashtu sipas UNESCO-s, edukimi mediatik duhet t’i mundësojë çdo qytetari të përvetësojë gjuhët mediatike dhe të aftësohet me mjete interpretimi, shprehjeje dhe komunikimi përmes mediave. Në këtë kuptim, edukimi mediatik përgatit individët të jenë qytetarë të përgjegjshëm, të aftë të kontribuojnë në zhvillimin e një shoqërie demokratike.

Prandaj, edukimi mediatik lidhet ngushtë me edukimin për qytetari. Përdorimi i mediave nga të rinjtë – qytetarët e ardhshëm – përcakton në masë të madhe raportin e tyre me shoqërinë, lirinë e shprehjes dhe kulturën. Kjo është arsyeja pse edukimi mediatik mundëson shqyrtimin e stereotipeve, kurtheve të diskursit, paragjykimeve ose interpretimit të mesazheve. Në fund, kjo disiplinë synon të frymëzojë si trajnerët, ashtu edhe të rinjtë për të zhvilluar kompetencat kyçe për të kuptuar sfidat bashkëkohore dhe për t’u pozicionuar si qytetarë aktivë, kritikë, kreativë dhe solidarë.

Por ndoshta janë vetë nxënësit ata që e përcaktojnë më mirë edukimin mediatik. Kështu, një klasë në Francë që përfitoi nga një program EMI në Liceun Pierre de Coubertin, propozoi këtë përmbledhje: «Ne jetojmë në një shoqëri ku jehona e botës është e menjëhershme dhe shpesh e gabuar. Gjërat ndodhin shpejt, ndonjëherë tepër shpejt. Për shkak të shpejtësisë së shpërndarjes në rrjetet sociale, krijohet një hendek midis mediave tradicionale dhe popullatës. Ne, të rinjtë, të hiper-konektuarit, jemi zakonisht të parët që marrim dhe shpërndajmë informacionin. Prandaj, ne duhet të mësojmë të deshifrojmë mediat dhe lajmet. Prandaj, ne jemi ata që duhet të edukohemi mbi mediat.»

Objektivat pedagogjikë të edukimit mediatik

Kompetencat që duhet të fitojnë të rinjtë

UNESCO ka përcaktuar 6 kompetenca kryesore që çdo i ri duhet të fitojë përmes edukimit mediatik:

1. Të kuptojë punën e gazetarëve dhe funksionimin e mediave
2. Të dijë të aksesojë një informacion të besueshëm dhe të identifikojë burimet
3. Të zhvillojë mendimin kritik dhe aftësinë për të deshifruar informacionin
4. Të mbrohet nga lajmet e rreme, teoritë konspirative dhe gjuhët e urrejtjes
5. Të zotërojë mjetet digjitale në mënyrë të arsyeshme dhe të përgjegjshme
6. Të kuptojë sfidat shoqërore për të marrë vendime demokratike të ndriçuara

Kompetencat që duhet të fitojnë trajnerët

Formimi i trajnerëve në edukimin mediatik synon objektivat e mëposhtme:

1. Të kuptojnë si mundëson EMI qytetarët të bëhen më aktivë, autonomë dhe kritikë ndaj mediave dhe mjeteve të tjera të komunikimit
2. Të kuptojnë si lejon EMI të shqyrtohen stereotipet, kurthet e diskursit, paragjykimet ose interpretimi i mesazheve
3. Të kuptojnë se EMI mund të frymëzojë të rinjtë nga horizonte të ndryshme për të kuptuar sfidat bashkëkohore dhe për t’u pozicionuar si qytetarë aktivë, kritikë, kreativë dhe solidarë
4. Të kuptojnë evolucionin e peizazhit mediatik, të dinë si të diskutojnë për mediat me të rinjtë dhe t’i ndërgjegjësojnë ata për përdorimin e përgjegjshëm të “mediave të reja”
5. Të fitojnë njohuritë pedagogjike të nevojshme për të praktikuar EMI (udhëzime, koncepte kyçe dhe evolucion i disiplinës), duke u përshtatur veçanërisht me publikun e ri
6. Të zhvillojnë aktivitete praktike tërheqëse specifike për EMI, për të lehtësuar fitimin e kompetencave nga të rinjtë dhe zhvillimin e ushtrimeve pozitive për shprehjen qytetare (p.sh. fushata online)