Foto të modifikuara, të nxjerra jashtë kontekstit, me kornizime të zgjuara ose thjesht me efekte optike, imazhet ndonjëherë janë mashtruese... Për secilën imazh, varet nga ju të vendosni: a është autentike, a është manipuluar, a është montazh? Është radha juaj! 1. Përse teoritë konspirative janë tërheqëse? Ato ofrojnë shpjegime të thjeshta për ngjarje komplekse dhe nxisin emocione të forta. Ato bazohen gjithmonë në fakte shkencore Ato ndihmojnë në zgjidhjen objektive të problemeve None 2. Cili është ndryshimi mes keqinformimit dhe dezinformimit? Keqinformimi është i qëllimshëm, ndërsa dezinformimi është një gabim i paqëllimshëm Keqinformimi është informacion i rremë i përhapur pa qëllim mashtrimi, ndërsa dezinformimi ka qëllim manipulimin Nuk kanë ndryshim, janë sinonime. None 3. Një faqe interneti publikon një foto për të ilustruar një luftë që po zhvillohet aktualisht. Kur kërkoni në internet, zbuloni se e njëjta foto është përdorur tashmë për të ilustruar një konflikt të ndryshëm disa vite më parë. Cili manipulim është përdorur? Retushimi digjital Një imazh i nxjerrë nga konteksti Nje “deepfake” (një imazh i gjeneruar ose i ndryshuar përmes inteligjencës artificiale) Një fotomontazh None 4. Ndërsa shfletoni platformën X, gjeni një artikull që është shpërndarë shumë herë, i cili pretendon se zgjedhjet u manipuluan. Si duhet të reagoni?Comment devriez-vous réagir ? Të shpërndani menjëherë artikullin, sepse është shpërndarë gjerësisht nga llogari të verifikuara. Të kontrolloni vërtetësinë e artikullit duke parë se kush e shkroi dhe cila faqe interneti e ka ndarë informacionin. Të verifikoni informacionin duke konsultuar burime të tjera për të parë nëse është konfirmuar nga disa media dhe autoritete. Të konsideroni artikullin si ndoshta të vërtetë, pasi ngre shqetësime legjitime në lidhje me procesin zgjedhor. None 5. Nëse dikush ju thotë: "U shërova nga X sëmundje falë naturopatisë, është e provuar!" ose "Humba 10 paund në një muaj falë një diete mrekullibërëse, është e provuar!, por ata nuk paraqesin asnjë studim apo të dhënë të besueshme, cili është problemi më i madh këtu? Personi ndoshta po flet për një rast të përjashtimor. Ata po përgjithësojnë bazuar në përvojën e tyre personale pa prova të forta. Personi ndoshta ka ndjekur një program të validuar shkencërisht. Dieta mrekullibërëse që ndoshta po revolucionarizon të ushqyerin! None 6. Cili është qëllimi kryesor i "sulmi personal"? Të kritikojë idenë e personit tjetër pa e sulmuar atë personalisht. Të shpërqendrohet vëmendja duke sulmuar personin që paraqet argumentin në vend të vetë argumentit. Të ofrojë një përgjigje racionale ndaj një argumenti të bazuar në fakte. None 7. Çfarë do të thotë termi "clickbait"? Një titull mashtrues që tërheq vëmendjen, por nuk ka lidhje me përmbajtjen e artikullit. Një lloj artikulli informues që është i saktë dhe i drejtpërdrejtë. Një video njoftimesh/reklamash që hapet automatikisht pas leximit të një artikulli. None 8. Një mik të dërgon një foto që tregon trazirat në qendër të qytetit, duke thënë se është bërë sot. Shkon në platformën X dhe e gjen të postuar në disa llogari dhe të shpërndarë mijëra herë. Çfarë duhet të bësh përpara se të besosh se është e vërtetë? Ta shpërndash për të informuar ndjekësit rreth ngjarjes Të kontrollosh nëse imazhi është bërë gjatë një ngjarjeje tjetër, duke e kërkuar në Google (opsioni: reverse image search) Të besosh vetëm llogarinë që e ka postuar Të konsultosh disa burime për të parë nëse ngjarja është raportuar nga media me reputacion të mirë None 9. Duhet të jemi të kujdesshëm ndaj imazheve të shpërndara në rrjetet sociale? Sepse mund të nxirren jashtë kontekstit Sepse gjithmonë redaktohen nga media Sepse mund të manipulohen ose falsifikohen Sepse të gjitha imazhet që gjenden në internet janë domosdoshmërisht të vërteta None 10. Një video virale pretendon se "piramidat u ndërtuan nga alienët sepse është e pamundur që njerëzit të kenë pasur teknologji kaq të përparuar në atë kohë". Çfarë paragjykimi po përdoret këtu? Argumenti nga injoranca ("nuk e dimë, prandaj...") Gabimi i dyshimit të rremë Arsyetimi cirkular Sulmi personal None Time's up
I projektuar me 